Vervoersovereenkomst
Geplaatst op: september 5, 2025
De zomervakantie is voor ons weer voorbij. Judith en ik hebben met onze eigen auto een roadtrip gemaakt door Oostenrijk, Slovenië en Kroatië. We hebben veel indrukken opgedaan en een lekkere relaxte vakantie gehad. Op vakantie deden we uiteraard wat vakantiegangers doen. We gingen in Oostenrijk met de stoeltjesliften naar boven, in steden maakten we gebruik van het plaatselijke openbare vervoer en we namen een pondje of watertaxi om ons naar het eilandje Krapanje in Kroatië te laten vervoeren. Hoewel ook openbaar vervoer gepaard kan gaan gaat met het risico op ongelukken, sta ik daar eigenlijk nooit bij stil. Totdat ik door de berichtgeving over het tramongeluk in Lissabon daar wreed op werd gewezen. Hoewel ik nooit in Lissabon ben geweest denk je toch direct: “Dat had ons, tijdens onze vakantie, ook kunnen overkomen!”.
Als er tijdens dat openbaar vervoer iets gebeurt waardoor er letselschade ontstaat is de vervoerder daar aansprakelijk voor. In Nederland is dat geregeld in boek 8 van ons burgerlijk wetboek. Boek 8 gaat onder anderen over de vervoersovereenkomst. Als je kaartje koopt voor bus, metro of tram ga je een overeenkomst aan met de vervoerder. De vervoerder is bij een ongeval aansprakelijk. Hij is alleen niet aansprakelijk als het letsel is veroorzaakt door een omstandigheid die een zorgvuldig vervoerder niet heeft kunnen vermijden en als de vervoerder de gevolgen van het ongeval niet heeft kunnen verhinderen. Dat zal in Portugal niet anders geregeld zijn omdat veel nationale wetgeving over vervoer gestoeld is op internationale verdragen.
Dat sommige (on)gevallen onder Boek 8 vallen kan nog wel eens leiden tot vervelende verrassingen. Dat was ook het geval met een zaak die ik een paar jaar geleden onder ogen kreeg. Ik werd door een kapitein gevraagd hem te helpen. Nou ja, kapitein? De jongeman in kwestie was een dagje met vrienden aan het varen geweest met een motorboot. De boot was van hem maar naast hem werd de boot die dag ook bestuurd door zijn vrienden. Op een gegeven moment, iedereen aan boord had gedronken en er hing een feestelijke sfeer aan boord, ging één van de vrienden staan in de boot terwijl de boot met te hoge snelheid een brug naderde. Het noodlot sloeg toe toen de opvarende niet snel genoeg kon bukken en tegen de brug aan klapte met zeer ernstig letsel tot gevolg.
Alle pijlen werden vervolgens op de kapitein gericht. Ondanks het feit dat op dat moment iedereen de boot had kunnen besturen werd hij strafrechtelijk vervolgd. Aan hem werd als kapitein (hij bestuurde de boot immers) een aantal zaken ten laste gelegd. Omdat het ongeval op een motorboot plaatsvond was er sprake van de specifieke regels voor de binnenvaart. De jonge kapitein werd strafrechtelijk veroordeeld ook ter zake enkele specifieke overtredingen van de Scheepvaartwet. Hij diende ook de schade van het slachtoffer te vergoeden. Een beroep op zijn eigen aansprakelijkheidsverzekering liep uit op een afwijzing. De motoren van de boot waren te zwaar om onder de dekking te vallen.
Ook het slachtoffer liep tegen de bijzondere regelingen aan voor ongevallen op een binnenvaartschip. De rechter oordeelde dat er sprake was van een vervoersovereenkomst (die kan ook ontstaan als je niet hoeft te betalen) waardoor de totaal te betalen schadevergoeding is gelimiteerd. De totale schadevergoeding die een slachtoffer (bij ongelukken in de binnenvaart) kan vorderen is 400 000 SDR. SDR is een rekeneenheid vastgesteld door het IMF en is omgerekend 469.518.29 EURO. Dat klinkt best veel maar bij bijvoorbeeld een dwarslaesie is dat maar een fractie van de totale schade die het slachtoffer lijdt.
Als je volgende keer (op vakantie) weer eens in een tram, bus, trein of boot stapt realiseer je dan dat je een vervoersovereenkomst aangaat met alle speciale regelingen van dien. Of nee; realiseer je dat maar niet en geniet gewoon van je reis!