Wat kost dat eigenlijk, een procedure?

Geplaatst op: februari 3, 2023

Volgens het Europese Hof moeten consumenten deze vraag (vaker) aan hun advocaat stellen en (belangrijker) de advocaat moet daarop een ander antwoord geven dan; “mijn uurtarief zolang het duurt”.

Cryptisch begin? Wellicht. Maar de uitspraak van het Europese Hof van begin dit nieuwe jaar waaraan in de inleiding werd gerefereerd is ook wat cryptisch vind ik. Ik licht het toe.

Afspraken tussen consumenten en dienstverleners vallen onder de ‘richtlijn 93/13/EEG van de Raad van 5 april 1993 betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten’. Dat betekent dat een afspraak over het honorarium van een advocaat (zijn uurtarief) voorafgaand aan het aangaan van de overeenkomst van opdracht moet worden besproken. Tot zover niets nieuws. Echter; deze uitspraak bepaalt dat het enkel overeenkomen van een uurtarief onvoldoende is. De consument moet, aldus het Europese Hof, van te voren kunnen inschatten wat de totale kosten kunnen zijn van de opdracht (tot procederen). Het Hof schreef:

Deze informatie, die kan variëren naargelang zowel het voorwerp en de aard van de juridische diensten waarin de overeenkomst voorziet als de toepasselijke beroeps- en gedragsregels, moet aanwijzingen bevatten die de consument in staat stellen bij benadering de totale kosten van die diensten te ramen.

Kortom; de consument moet van tevoren begrepen hebben wat de totale kosten van de opdracht die hij zijn advocaat geeft zouden kunnen zijn. Advocaten zullen nog beter, voorafgaand aan de opdracht, de consument moeten wijzen op de mogelijk maximale kosten van een procedure. Daarbij moet de advocaat aanwijzingen verstrekken, hij/zij moet bijvoorbeeld een overzicht geven van de minimaal te besteden uren die hij/zij aan de zaak zal besteden en/of de consument tussentijds op de hoogte moeten houden van de kosten (die al zijn gemaakt en nog worden verwacht).

Let op; deze uitspraak heeft alleen betrekking op honorariumafspraken tussen advocaten en consumenten. Op sociale media – ook op dit platform – wordt al geschreven over het einde van de uurtje-factuurtje werkwijze door advocaten. Dat is uiteraard niet het geval. Maar in consumentenzaken is het wel even alle hens aan dek meen ik. Alleen al omdat een afspraak over alleen het uurtarief vernietigd kan worden waardoor de kans bestaat dat consument helemaal niets hoeft te betalen.  Het Hof:

…..van een oneerlijk geacht beding waarin de kosten van de diensten worden vastgelegd op basis van een uurtarief niet kan voortbestaan en deze diensten reeds zijn verricht, er niet aan in de weg staan dat de nationale rechter besluit tot het herstellen van de situatie waarin de consument zou hebben verkeerd zonder dat beding, zelfs als dit ertoe leidt dat de verkoper geen vergoeding voor zijn diensten ontvangt……

Hoewel ik geen echte consumentenzaken doe stemt dit arrest wel tot nadenken. Het laten lopen van de meter zolang de procedure loopt is nooit mijn werkwijze geweest. Ik probeer altijd op voorhand een inschatting te maken. Maar eerlijk; soms loopt het dan nog vreeslijk uit de hand als er bijvoorbeeld getuigen gehoord moeten worden, er meerdere zittingen worden gelast of er een tegeneis wordt ingesteld.

Soms kan een klant gewoonweg niet meer terug, hoe goed hij of zij op voorhand ook is geïnformeerd over de mogelijke kosten van een procedure.  Voor procedures blijft dus het adagium; Bezint eer ge begint!