Klassieker

Geplaatst op: maart 1, 2024

“ Gaat hij nou weer over oude auto’s schrijven?” Hoor ik je denken terwijl de titel van deze Vrijmiblo tussen je LinkedIn meldingen verschijnt. Nee, wees gerust, het gaat deze keer niet over oude auto’s. Het gaat wel weer over Vlieland maar dan meer als toevallige plek voor een toevallige gebeurtenis. 

Ja, we waren weer op Vlieland en naast wandelen, vogelen en spelletjes spelen hoort daar ook geborreld te worden. Dat deden we ook deze keer in het Loodscafé. Eén van de weinige etablissementen die niet volledig werd ‘gewestcordiseerd’. Bijna het hele eiland is door hotelketen Westcord overgenomen en daarmee zijn meerdere bruine cafés omgetoverd tot steriele yuppenverblijven. Het Loodscafé is als het ware het Gallische dorpje in een zee van modernisering.

Maar goed, in dat café zaten Judith en ik een biertje te drinken terwijl op een gegeven moment de mensen aan het tafeltje achter ons vriendelijk werden verzocht hun plekje even te verlaten. Het bleek dat ze op het luik van de bierkelder zaten. Omdat een fust gewisseld moest worden werd in het volle café het kelderluik geopend, aan beide kanten van het gat een stoel geplaatst en verdween de barman in het gat. “Dat is een echte klassieker” zei ik tegen Judith. 

Daar waar bij alle juristen een blik van herkenning zou volgen keek Judith me vragend aan. “Wat bedoel je?” vroeg ze. “We zitten in het Kelderluikarrest” zei ik.

Ik vertelde haar dat het Kelderluikarrest één van de bekendste arresten was over aansprakelijkheid en schetste haar de casus:

“ Sjouwerman, een medewerker van de Coca Cola Cooperation, had in februari 1961 bij het afleveren van frisdrank aan café De Munt, Singel 522 in Amsterdam een kelderluik open laten staan. Mathieu Duchateau uit Maastricht, die het etablissement met zijn vrouw en een bevriende relatie bezocht, viel op weg naar het toilet in het gat van het openstaande kelderluik en liep daarbij ernstige verwondingen op.” (Zie Wikipedia)

Het slachtoffer stelde de werkgever van Sjouwerman aansprakelijk voor zijn schade. De rechtbank en later het hof oordeelde dat er geen sprake was van aansprakelijkheid maar van onvoorzichtigheid van het slachtoffer. De Hoge Raad casseerde. Hij oordeelde over de onzorgvuldigheid van Sjouwerman en hanteerde vier criteria die van belang zijn gebleven bij de beoordeling van een onrechtmatige daad:

• Hoe waarschijnlijk is het dat iemand niet oplettend is? 
• Hoe groot is de kans dat daaruit ongevallen ontstaan? 
• Hoe ernstig kunnen de gevolgen zijn? 
• Hoe bezwaarlijk zijn de te nemen veiligheidsmaatregelen? 

Omdat het waarschijnlijk was dat in een café bezoekers niet goed opletten en de kans dat (dan)

Iemand in het gat valt groot is waarbij de gevolgen ernstig kunnen zijn en het niet zo moeilijk was het luik af te zetten met bijvoorbeeld barkrukken oordeelde de Hoge Raad dat er sprake was van een onrechtmatige daad door Sjouwerman. 

Tot op de dag van vandaag worden deze kelderluikcriteria gebruikt bij het vaststellen van aansprakelijkheid als iemand een gevaarzettende situatie creeert. Gelukkig ging het in ons geval goed. Het vat werd fluks gewisseld, de gasten bleven op gepaste afstand van het gat en judith en ik konden verkwikt onze weg vervolgen.

Toen we vervolgens via het bos naar ons appartement terug liepen en ik een tak wegduwde die onze weg versperde lette ik niet goed op. De tak zwiepte terug en raakte Judith. Terwijl ik mij uitputte in excuses dacht ik stiekem: Ook een klassieker!